موتور های احتراقی در راستای کارکرد نیازمند چهار رکن اصلی اعم از مکش، تراکم، انفجار و تخلیه را تکمیل هستند. سیستم الکتریکی یکی از سیستم های اصلی بخش فنی اتومبیل به شمار می رود که در تولید نیروی مورد نیاز در خصوص جرقه زنی شمع ها نقش بسزایی دارد.
مهم ترین وظایف سیستم جرقه زنی شامل تأمین انرژی، انفجار و احتراق مناسب بنزین می شود. در واقع عمل انفجار توسط سیستم الکتریکی یا برق خودرو انجام می گردد.
یکی از قطعات حائز اهمیت سیستم جرقه زنی، کویل است. کویل برق مورد نیاز برای جرقه زنی را از جانب باتری خودرو تأمین می سازد. سپس به منظور تشکیل عمل جرقه زنی به افزایش ولتاژ برق می پردازد.
لازم به ذکر است قیمت کویل تحت تأثیر مدل خودرو در نوسان می باشد. علاوه بر این، عیب یابی کویل با بهره گیری از دستگاه دیاگ و مولتی متر انجام می پذیرد.
کاربرد کویل در خودرو
کویل خودرو به عنوان یک سیم پیچ تقویت کننده به تقویت ولتاژ تولیدی باتری می پردازد
کوئل در سیستم برق رسانی وظیقه تولید انرژی بری جرقه زنی، برق رسانی و تشکیل احتراق را بر عهده دارد. یک خودرو مجهز به موتور احتراق داخلی در خصوص جرقه زنی و تشکیل عمل احتراق نیازمند ۷۰۰۰ الی ۲۵۰۰۰ ولت برق است.
جالب است بدانید حداکثر پتانسیل تولید برق توسط باتری یک خودرو معمولی معادل ۱۲ ولت می باشد. علاوه بر این، احتمال می رود میزان تولید برق باتری تحت تأثیر عوامل گوناگونی نظیر خرابی شمع، شرایط نامناسب سوخت و عمر باتری دستخوش تغییر قرار بگیرد. بی شک یک باتری معمولی به تنهایی قابلیت ایجاد جرقه به وسیله شمع ها را ندارد.
به عبارتی دیگر میزان برقی که از باتری جریان می گیرد، بسیار ضعیف است و در خصوص روشن کردن شمع های اتومبیل گزینه مناسبی به شمار نمی رود.
بدین ترتیب کویل به عنوان یک سیم پیچ تقویت کننده، به تقویت ولتاژ تولیدی باتری می پردازد و برق مورد نیاز را در موعد مناسب به شمع هدایت می کند تا عمل احتراق شکل بگیرد.
بهتر است بدانید اساس کار کویل بر پایه القای جریان الکتریکی می باشد. این قطعه مکانیکی به وسیله هسته آهنی و سیم پیچ طبق قوانین مغناطیس و فیزیک سبب ارتقا بخشی به ولتاژ ورودی از باتری می گردد.
عناصر سازنده کویل خودرو
بخش های اصلی
هسته مرکزی
اصلی ترین بخش کویل خودرو، هسته مرکزی است. هسته مرکزی متشکل از یک نوع آلیاژ مخصوص می باشد که نسبت به افزایش دما مقاوم عمل می کند. جنس هسته مرکزی عمدتا آلیاژ های پلاتین است.
کویل های معمولی خودرو وظیفه مرتب کردن جرقه ها را بر عهده دارند
سیم پیچ اولیه شامل ۲۵۰ الی ۳۵۰ حلقه است. این مقدار تعداد دور سیم در شکل گیری مقاومت ۳ اهمی نقش دارد. این در حالی است که تعداد حلقه های سیم پیچ ثانویه شامل ۱۵ الی ۳۰ هزار است. در اکثر موارد سیم پیچ های کویل از جنس مس می باشند. سیم پیچ های اولیه و ثانویه به دور یک هسته واحد پیچیده شده اند.
جریان برق در وهله نخست به سیم پیچ اولیه با دور پایین راه می یابد. سپس زمینه را برای القا الکتریکی در سیم پیچ ثانویه با دور بالا به وجود می آورد. انتقال جریان برق از سیم پیچ اولیه به سیم پیچ ثانویه، میزان ولتاژ برق را بالغ بر هزاران برابر ارتقا می بخشد.
کویل در پروسه انتقال و افزایش ولتاژ برق، جریان مستقیم برق را به جریان متناوب مبدل می سازد
بخش های فرعی
بدنه اصلی در اکثر موارد از جنس آلومینیوم ساخته می شود و از ضریب انتقال حرارت بالایی برخوردار است.
پایه جرقه زنی
تعداد پایه های جرقه زنی طبق تعداد سیلندر های موتور معین می گردد.
عایق سیم پیچ ها
یکی از قطعات سازنده کوئل خودرو، عایق سیم پیچ ها است. در این ساختار از عایق در خصوص پیشگیری از آسیب رسانی حرارت به سیم پیچ ها مورد استفاده قرار می گیرد.
جالب است بدانید عایق سیم پیچ ها از مواد عایق پوکسی تشکیل شده است و میان سیم پیچ ها تعبیه می گردد. این قطعه در جلوگیری از نفوذ آب، آلودگی، گرد و خاک به محفظه سیم پیچ ها مؤثر واقع است.
گونه های مختلف کویل خودرو
به طور کلی کویل خودرو در دو نوع با وایر و فاقد وایر به تولید می رسد.
کویل های دارای وایر
وایر در خودرو های قدیمی کاربرد داشته است. این قطعه مکانیکی در مکانیزم خودرو موظف به انتقال برق از کویل به شمع می باشد.
کویل های دوبل
کویل های دوبل در خودرو های انژکتوری مورد استفاده قرار می گیرند. این قبیل کویل ها روند جرقه زنی را به صورت همزمان در سیلندر های یک، چهار، دو و سه تنظیم می نمایند.
- کویل های معمولی
کویل های معمولی وظیفه مرتب کردن جرقه ها را بر عهده دارند. این نوع کویل ها به شکل استوانه ای طراحی می شوند و در خودرو های کاربراتوری مورد استفاده قرار می گیرند.
کویل های معمولی به مرتب کردن جرقه ها می پردازند. جالب است بدانید کوئل های معمولی در بخش جانبی یک دلکو تعبیه می گردند.
کویل های فاقد وایر
در سال های اخیر کمپانی های سازنده خودرو با هدف تسریع روند انتقال برق و جلوگیری از هدر رفتن انرژی، به حذف کامل وایر پرداخته اند. در واقع در طراحی های جدید، به منظور جلوگیری از افت ولتاژ و هدر رفتن انرژی، کویل به صورت مستقیم بر روی شمع نصب می شود.
کویل های قلمی یا مدادی
کار کویل خودرو بر پایه القای جریان الکتریکی می باشد
کویل های قلمی در خودرو های مدرن انژکتوری مشهود است. این نوع کوئل به موجب برخورداری از ولتاژ تولید بالا، برای هر سیلندر به صورت جداگانه نصب می گردد.
بهتر است بدانید کویل مدادی قادر است برق خودرو را به ۵۰ کیلو وات افزایش دهد.
کویل های کتابی
ساختار کوئل های کتابی به مثابه ی کوئل های دوبل می ماند با این تفاوت که کوئل های کتابی فاقد وایر هستند. شکل ظاهری کویل های کتابی نسبت به گونه های دیگر کویل مقداری پهن است.
کویل های کتابی در خودرو هایی نظیر پژو ۲۰۶ و زانتیا کاربرد دارند.
عوامل دخیل در معیوب شدن کویل خودرو
کویل به موجب قرار گیری در برابر گرما شدید، در معرض معیوب شدن قرار دارد. خراب شدن کوئل زمینه را برای تداخل آسیب و کاهش عملکرد بخش های مختلف خودرو مهیا می کند.
متداول ترین تأثیر خرابی کوئل به عدم کارکرد موتور خودرو اختصاص دارد.
در ادامه عوامل دخیل در معیوب شدن وئل را بیان می کنیم:
• بهره گیری از کویل بی کیفیت
• حرارت و گرما فراوان
• عملکرد نامناسب باتری خودرو
• عدم توجه به وجود مشکل در سیستم برق خودرو
• عدم تعویق روغن و لنت در موعد مقرر
• کثیف بودن فیلتر هوا
• برق دزدی در ماشین
• اتصال سر وایر به بدنه اتومبیل
نشانه های معیوب شدن کویل خودرو
نشت روغن
یکی از نشانه های معیوب شدن کویل خودرو، نشت روغن است. کویل خودرو در داخل یک محفظه تعبیه شده است. هنگامی که کویل معیوب شده است، دمای آن افزایش چشمگیری پیدا می کند و با ترک خوردن، سبب نشت روغن می گردد.
احتمال می رود به مرور زمان، کویل به عنوان یک قطعه مکانیکی فرسوده گردد. یک کوئل فرسوده بیشتر از مقدار مورد نیاز برق با ولتاژ بالا را به شمع ها هدایت می کند. بی شک ولتاژ بالا با افزایش دما همراه است و با ایجاد شکاف در کویل منجر به نشت روغن می شود.
افزایش میزان مصرف سوخت
همان طور که بیان کردیم کویل با انتقال انرژی دارای ولتاژ بالا به شمع در جرقه زنی خودرو دخیل است. زمانی که کویل معیوب می گردد، انرژی مورد نیاز شمع تأمین نمی شود و ما به ازای آن، از طریق سوخت، انرژی شمع تأمین می گردد.
علاوه بر این، در هر مرتبه جرقه زنی، مقداری سوخت مکش می گردد. هنگامی که کویل خودرو خراب شده است، به موجب عدم احتراق کامل، بخش بسیاری از سوخت خودرو فاقد استفاده باقی می ماند.
استارت ضعیف خودرو
یکی از نشانه های رایج معیوب شدن کویل خودرو، استارت ضعیف است. هنگامی که کویل معیوب شده باشد، جریان برق از ولتاژ مورد نیاز برای جرقه زنی توسط شمع برخوردار نمی باشد. لذا عمل جرقه زنی شمع به صورت ناقص شکل می گیرد. در برخی موارد شدید نیز به صورت کامل موتور خودرو عملکرد اصلی را از دست می دهد.
لرزش در موتور
به موجب خرابی کویل، لرزش هایی در موتور و بدنه خودرو شکل می گیرد. احتمال می رود لرزش موتور ناشی از کویل معیوب با گاز خوردن خودرو همراه گردد.
از سری نشانه های معیوب شدن کویل می توان به موارد ذیل اشاره کرد:
• روشن شدن چراغ چک
• ریپ زدن اتومبیل
• جرقه ناقص شمع ناشی از عملکرد نامناسب
• عدم شکل گیری جرقه در سیلندر ها
تست کویل خودرو
در خصوص کسب اطمینان از علت بروز مشکلاتی نظیر ریپ زدن اتومبیل، استارت ضعیف، نشت روغن و افزایش میزان مصرف سوخت ضرورت دارد عملکرد کویل را مورد بررسی قرار دهید. برای تست عملکرد کویل ابتدا خودرو را خاموش کنید. سپس با باز کردن کاپوت، محل قرار گیری کویل را پیدا نمایید.
پس از پیدا کردن کویل، سیم مرتبط با شمع را جدا نمایید و با اتصال یک شمع دیگر، آن را به بدنه نزدیک نمایید. زین پس در راستای جرقه زنی، استارت بزنید.
رنگ آبی جرقه نشان از عملکرد مناسب کویل دارد. در حالی که رنگ نارنجی و بنفش جرقه بیانگر عملکرد ضعیف کویل می باشد.